عارف نیازی، کاریکاتوریست، کارتونیست، تصویرگر، طراح و گرافیست ، زاده ی 30 تیر 1374 کرمانشاه است.
عارف نیازی لیستی بلند بالا از جوایز و افتخارات بین المللی و ملی در کارنامه اش دارد که در این میان می توان به : برنده اولین مسابقه بین المللی کاریکاتور پکن 2018، جایزه بهترین هنرمند جشنواره فکس برای صلح ایتالیا 2017، مقام سوم یازدهمین دوسالانه بین المللی کارتون و کاریکاتور تهران 2017، مقام اول چهارمین دوسالانه بین المللی کارتون کتاب ایران 2019، جایزه طراحی پوستر سومین دوره جشنواره بین المللی سیساک کرواسی 2017، دیپلم افتخار نهمین جشنواره بین المللی کاریکاتور بوسنیnosorog 2017، جایزه بزرگ 15 مین جشنواره بین المللیFCW چین 2016، مقام اول 24 مین جشنواره بین المللی طنز دانشجویی پیراسیکابا برزیل 2016، جایزه ویژه دومین جشنواره سیساک راک اند رول کروواسی 2016، مقام سوم دومین جشنواره بین المللی نوتیکارتون کلمبیا، نفر برتر 5 دوره ی جشنواره ملی هنرهای تجسمی جوانان درسال های اخیر، دیپلم افتخار و جایزه محسن رسول اف از چهاردهمین و پانزدهمین جشن تصویر در سال های سال 2017 و 2018، و تقدیر شده دراین بخش شانزدهمین جشن تصویرسال 2019، بهترین کاریکاتوریست ایران در سال 1395 به انتخاب تبریز تونز،برگزیده نهمین جشنواره سراسری کارتون و کاریکاتور خراسان شمالی 2018، رتبه سوم بخش کارتون جشنواره ملی احیای دریاچه ارومیه تبریز 2016، برگزیده بخش کاریکاتور نخستین جشنواره کارتون و کاریکاتور مطبوعات 2015، و مقام اول بخش گرافیک 24 مین جشنواره علمی، ادبی و هنری دانشگاه فرهنگیان در سال 2014 اشاره کرد. به بهانه این همه فعالیت و همچنین کیفیت هنری آثار بسیاری که در حوزه های مختلف هنری از جمله کاریکاتور و کارتون خلق کرده است با وی گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید :
در ابتدا از سبک و سیاق کلی تان در کاریکاتور بگوئید
به سبک و استایل و امثال این ها اعتقادی ندارم چرا که این مسائل هنرمند را اسیر خود میکند. در دوره ای از کارم از برخی رنگ ها و فرم های هندسی و ... استفاده می کردم و در دوره ای دیگر از دیگر فرم ها و ... این روزها سعی می کنم از فرم های هندسی قوی استفاده کنم ، من فکر می کنم اشکال قدرت های خاصی دارند و حس های متفاوتی در کنار هم ایجاد می کنند و حتی حواسم به پترن هایی که با آنها ایجاد می کنم هست. قدرت را در سادگی می بینم و زیاد درگیر تجملات کارم نیستم اما این نشان از بی اهمیت بودن آنها یا کمبودشان در کارهایم نیست ، فقط دغدغه ام نیستند.
کاریکاتورهای چهره تان خیلی متفاوت اند و شخصیت ها بسیار دفرمه شده و به نظر می رسد که عنصر ارتفاع نقطه عطف کارتان است.این همه توجه به ارتفاع و دفرمه کردن بسیار اغراق آمیز مبتنی بر چه منطق و استدلالی است؟
راستش را بخواهید من به کارهایم ( حداقل کارهای اخیرم ) نمیتوانم بگویم کاریکاتور و بیشتر به تصویرسازی شباهت دارند و البته درگیر این دسته بندی نمیشوم .خودم آنها را پرتره مینامم.
فرم کارها هم واقعا برایم مهم است و بارها بابت همین موضوع ، کاری را هرچند در ابعاد بزرگ یا کنار گذاشته ام و یا منتشر نکرده ام.
برخی از کاریکاتورهای تان جدای از ترسیم چهره با فرم خاص خودشان، ایده مند و بیان کننده پیام و موضوع هم هستند. به عنوان مثال، کاریکاتور حسن زیرک، خواننده و آهنگساز بسیار سرشناس موسیقی کردی، دارای این ویژگی است و اِلمان پرنده در قفسی که حنجره حسن زیرک است، نمونه ای از این قیبل کارها است. در این اثر، با نگاهی استعاری و طرزی بسیار هنرمندانه حاوی اشکال هندسی و بار قوی بصری قابل توجه و تأمل ، مهجوری، رنج و حزن زندگی و آثار حسن زیرک را نیز بیان کرده اید! خواستم از این کارکرد کارهای تان هم بگوئید و دیگر اینکه چطور حسن زیرک، که در میان غیر کردها چندان معروف نیست، را انتخاب کردید؟
علاقه من به بعضی شخصیت ها باعث نقاشی کردن شان شد. حسن زیرک شاید معروف ترین و محبوب ترین هنرمند کورد است.خیلی کم پیش می آید که جوانان چند نسل بعد به هنرمندان دوره های قبل خود وفادار باشند اما هنوز هم جوانان هم سن و سال من به او علاقه فراوانی دارند.
واقعا سعی در گنجاندن ایده در این کار نداشتم و کاملا حسی انجام شد که البته بیشتر کارهایم همین طور پیش میرود که در بین کار چیزهایی اضافه یا کم میکنم.
متأسفانه من هیچکدام از آثارم را ندارم و همه به فروش رسیده اند. این کار هم فروخته شد و اتفاقا کسی آنرا خریداری کرد که قبل از آن حسن زیرک را نمیشناخت و بعد از شناخت اش به اثر علاقهمند شد .خلاصه این کار را خیلی دوست داشتم.
یکی از کارهای قابل توجه تان ، استیکرهای صادق هدایت اند. چه طور شد که هدایت را انتخاب کردی و چه پتانسیلی برای استیکر شدن داشت؟
طراحی استیکر کارجذاب و طاقت فرسایی بود! من حدس می زدم به زودی برای تمامی کاراکترهای ایرانی استیکر خلق میشود و همه ذهن ها روی پرتکرار ترین ها میرود؛ شخصیت هایی ( یا کهن الگوهایی ) مثل ننه سرما ، حاجی فیروز ، رستم ، عمونوروز و ... پس تصمیم گرفتم اشخاص تأثیر گذار و مهمی که شاید کمتر دیده شده اند و حتی برای نسل هایی دیده نشده اند را انتخاب کنم که قدمی هرچند کوچک برداشته باشم.
بعد از اجرا و ارائه در جاهای مختلف، دیدم که بعضیها گفته بودند این« کارآگاه گجت » است! بگذریم که سبیل و عینک و جغد از مشخصات صادق هدایت بود و گجت نداشت! اما افسوس خوردم که مخاطبان من با دیدن این همه الِمان، اولین شخصیتی را که به یاد میآورند کارآگاه گجت است! مثل این است که شما مشخصات رستم را بدهید و من لات محلهمان را به یاد بیاورم! چون نمی دانم رستم کیست و لات را بیشتر دیدهام.
از اینها که بگذریم، این استیکر تبدیل به اولین استیکر متحرک ایرانی شد و از این بابت بسیارخوشحال شدم.
به نظرم برخی از کاریکاتورهای چهره تان در زمره تصویرگری قرار میگیرند؟ از دغدغه تان در هنر تصویرگری بگوئید.
شایدجمله ترسناکی باشد اما چندسالی است که دغدغه (هنری) خاصی ندارم. هنرمندان در عرصه های مختلف کارهای خیلی خوبی ارائه میدهند و حتی نیازهای جامعه هنری را برآورده میکنند (هرچند آنها که مهمتر اند معمولاً در این زمینه کمتر دیده میشوند و بها داده نمیشود) و لذت میبرم. من هم کار خودم را می کنم و لذت می برم، همیشه که نباید دغدغه داشت.
آخرین دغدغه ای که داشتم چندین سال (حدود ۵سال) پیش در زمینه کاریکاتور (پرتره) بود. سعی کردم آن را ارزشمندتر از چیزی که هست کنم، طوری که حتی آنها را با افتخار به دیوار بزنند و توانستم این کار را برای خودم انجام دهم. اگر کارهایم را کاریکاتور صدا بزنید شاید اولین و گران ترین خرید و فروش های کاریکاتور در ایران را این حقیر انجام داده باشد. اما قدرت تزریق این تفکر را به بقیه نداشتم.( جملات بعدی که میگویم را افرادی که طاقت ندارند نخوانند ) اما در شرایط کنونی کاریکاتور چهره در مبتذل ترین وضع خود قرار دارد. من خواستار جدیت در این کار هستم نه کارهایی که با کج و بزرگ کردن دماغ و دهن میکنند. جشنواره ها باید از بین بروند و هنرمندان کارهای شان را در حدی فاخر کار کنند که به فروش برسانند. برای اینکه بعد از این گفته ها برچسب تکبر و خودستایی و ... نخورم، این بحث را همین جا تمام می کنم چرا که هر بار این بحث شده است این حاشیه ها را همراه داشته است.
طراحی در کارهای تان چه کارکرد و جایگاهی دارد ؟
طراحی را خیلی دوست دارم و کارهایی که بیشتر از همه دوست شان دارم خط خطی هایی است که شاید روی تکه کاغذ های بی ارزش زده باشم. برای من طراحی شروع همه اتفاقات است.
اگر صحبت خاصی دارید بفرمائید
ممنون از اینکه بنده را به این مصاحبه دعوت کردید. سپاسگزارم
ایران کارتون هم از شماد به خاطر وقتی که گذاشتید تشکر می کند.
شماری از آثار عارف نیازی در ذیل می آید: