تحلیل کاریکاتور ایگور لوکیانچکو بر اساس ایده یابی
اثر هنری ایگور لوکیانچکو از اوکراین، برنده جایزه دوم ششمین مسابقه بین المللی کارتون مونتنگرو, نمونه ای بارز از تلفیق هوشمندانه تکنیک های بصری و مفاهیم فلسفی است. این اثر با بهره گیری از دو روش اصلی ایده یابی, یعنی تکرار عناصر بصری و تفکر معکوس, موفق شده است پیامی عمیق و چندلایه را به مخاطب منتقل کند.
تکرار مکرر عنصر سرباز در این اثر, نمادی از نظام, ساختار و هنجارهای اجتماعی است. این تکرار، به مخاطب یادآوری می کند که انسان ها غالباً در قالب سیستم ها و نهادهای اجتماعی تعریف می شوند و به آن ها تعلق دارند. از سوی دیگر، این تکرار می تواند نمادی از یکنواختی، رویتن و فقدان تفکر انتقادی نیز باشد.
تفکر معکوس: چالشی بر هنجارها
سربازی که خلاف جهت حرکت می کند، نمادی از فردیت, استقلال و تفکر انتقادی است. این عنصر بصری, چالشی بر هنجارهای اجتماعی و انتظارات گروهی است و به مخاطب یادآوری می کند که هميشه نیازی نیست از جریان اصلی پیروی کرد. این فردیت, می تواند به عنوان یک عامل تحول آفرین و پیشران تغییر اجتماعی نیز در نظر گرفته شود.
ترکیب دو روش ایده یابی و ایجاد تضاد: ترکیب این دو روش آیده یابی, تضادی ظریف بین فردیت و جمع گرایی, نو آوری و سنت،وانطباق مقاومت ایجاد می نماید.این تضاد به مخاطب این امکان را می دهد تا بصورت انتقادی به جایگاه خود در جامعه و نقش خود در ایجاد تغییر بیندیشد. سربازی که خلاف جهت می دود،نماد فردی است که از جمع جدا شده و راه خودش را می رود.این تضاد بین فرد و جمع، یکی از مباحث مهم در ایده یابی است.
اطاعت و مقاومت: سربازان معمولاً نماد اطاعت و پیروی از دستورات هستند، اما این سرباز با حرکت خلاف جهت، این انتظار را زیر سوال می برد. این تضاد بین اطاعت و مقاومت، است.
نقطه عطف: سرباز مورد نظر ما دقیقا در وسط کادر قرار گرفته، حتی جهت سر و بدن و اسلحه اش هم مطابق دیگران است، منتها جهت پاهایش استکه د رجهت مخالفبه این کارتون معنا می بخشدو آن را متمایز می کند، بی دلیل نیست که داوران او را حائز رتبه دوم یک مسابقه بین المللی دانسته اند.
تحلیل از مسعود شجاعی طباطبایی
