فرم و محتوا یکی از مباحث مهم سواد بصری است. چند کارتون از میخایل زلاتکوفسکی کارتونیست معروف روس ارائه کرده ام. در دو کارتون اول، او یک ایده را در دو مقطع زمانی به فاصله حدود بیست سال اجرا کرده است. مفهوم نسبت شکل و محتوا در هر دو اثر کاملاً مشهود است. کارتون اول با طراحی قدرتمند، هاشورهای پر انرژی و پر کنتراست، دقیقا متناسب با موضوعی و ایده ای است که زلاتکوفسکی در ذهن داشته است.
چند نمونه دیگر از آثار او را ارائه کرده ام. این آثار نشان می دهد که هنرمند در طول یک دوره نسبتآ طولانی تکنیک اجرایی و سبک شخصی خود را به دنیای ذهنی اش نزدیک و هماهنگ ساخته است. بنابراین، در حوزه هنرهای بصری هنگامی شکل با محتوا هماهنگ و آن دو شکلی یگانه می یابند که هنرمند در طول زمان و با تمرین و ممارست بسیار تکنیک اجرایی ایدها و موضوعاتش را با دنیای ذهنیش هماهنگ می سازد.
در واقع فرم و محتوا در وجود هنرمند است که ماهیتی هماهنگ، واحد و یگانه می یابد.
محمد حسین نیرومند
