سیدمسعود شجاعی طباطبایی، کارتونیست و دبیر آخرین دوسالانه کاریکاتور تهران، اخیرا در گفتگویی با باشگاه خبرنگاران جوان به طرح مسائل و مباحثی از جمله: موانع اصلی عدم برگزاری دوسالانه کاریکاتور تهران، نقش تعطیلی خانه کاریکاتور در تعطیلی این رویداد و نیمه باز ماندن پرونده آن، چرایی تشکیل نشدن انجمن صنفی کارتونیست‌ها در ایران تاکنون و انتقاد از عملکرد سازمان فرهنگی‌هنری شهرداری تهران در بلاتکلیف گذاشتن دو جشنواره کارتون با موضوع معضلات شهری و پسماند پرداخت. باشگاه خبرنگاران جوان در ادامه این گزارش گفتگو، سراغ علیرضا زندوکیلی، معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، هم رفته و در پاسخ به ادعاهای شجاعی طباطبایی به بیان مطالبی پرداخته و تعطیلی خانه کاریکاتور و گسترش کرونا را از علت‌های اصلی در عدم برگزاری دوسالانه بین المللی کاریکاتور ذکر کرده است. و اما در راستای مطالب عنوان شده توسط زند وکیلی، مسعود شجاعی طباطبایی در یادداشتی اختصاصی که در اختیار سایت ایران کارتون قرار داد هم به سخنان زند وکیلی پاسخ داد. مشروح این گفتگوها را به طور تفصیلی در ذیل می خوانید:
مشروح گزارش گفتگوی باشگاه خبرنگاران جوان با شجاعی طباطبایی و زندو کیلی
«خانه کاریکاتور ایران در سال ۱۳۷۵ به عنوان مجموعه‌ای تخصصی در حوزه کارتون، زیر نظر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران تشکیل شد. مهارت‌آموزی و سازمان‌دهی کاریکاتور، کارتون و پویانمایی، پشتیبانی از کاریکاتوریست‌ها و علاقه‌مندان کاریکاتور، معرفی آثار هنرمندان در ایران و جهان و همچنین برگزاری کلاس‌های آموزش و نمایشگاه‌های کارتون و کاریکاتور از مهم‌ترین اقدامات این خانه بود.
از طرفی خانه کاریکاتور ایران با همکاری مرکز هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۱ دوره نمایشگاه دوسالانه کاریکاتور تهران را برگزار کرد و به عنوان دبیرخانه دائمی این نمایشگاه شناخته شد. اما در سال ۹۶ با تعطیلی خانه کاریکاتور، پرونده دوسالانه بین‌المللی این رشته هم نیمه باز ماند تا مسئولی بیاید و با نگاه ویژه این رویداد بلاتکلیف را سامان بخشد.
دوسالانه ای که به شش سالانه تبدیل شد
مسعود شجاعی طباطبایی، کارتونیست که دبیر آخرین دوسالانه کاریکاتور در سال 95 بود، در پاسخ به اینکه مانع اصلی عدم برگزاری این رویداد چه بوده است، گفت: دوسالانه کاریکاتور به شش سالانه کاریکاتور تبدیل شده است. متاسفانه مسئولین به این اتفاق بسیار ویژه، که موجب قدرت گرفتن ما در عرصه بین‌المللی شده بود، اهمیت ندادند و در حال حاضر کارتونیست‌های ایرانی آثارشان را به جشنواره‌های دنیا ارسال و موفقیت‌های بزرگ کسب می‌کنند، اما جشنواره داخلی خودمان با وجود این میزان از ظرفیت‌ها برگزار نمی‌شود.
وی در خصوص نقش تعطیلی خانه کاریکاتور در تعطیلی این رویداد اظهار کرد: یک عده می‌خواستند خانه کاریکاتور تعطیل شود، این اتفاق هم افتاد. به یکباره دبیرخانه ثابت دوسالانه‌ها از حیز انتفاع ساقط شد. بعد از آن، چون من هم مسئولیتی نداشتم، پی گیر این مسئله نشدم و صنفی هم شکل نگرفت که بتواند برگزاری دوسالانه را پی گیری کند. البته مدتی است که فعالیت‌های این خانه دست و پا شکسته آغاز شده است، اما هیچ بودجه‌ای برای انتشار نشریه ندارند. یک سری کلاس آموزشی برگزار کرده اند که شهریه آن‌ها مستقیما به حساب سازمان فرهنگی هنری واریز می‌شود و بازگشت آن به سختی اتفاق می‌افتد.
مدیر سابق خانه کاریکاتور ایران در پاسخ به اینکه چرا هیچ وقت انجمن صنفی کارتونیست‌ها در ایران تشکیل نشد که متولی امور مربوط به این هنر باشد، گفت: کاریکاتور هنر معترض و سیاسی است. اولین بار که برای تشکیل انجمن اقدام کردیم، زمان شروع مجله کیهان کاریکاتور در سال ۱۳۷۱ بود، اما در آن مقطع با این مسئله به شدت مخالفت کردند و اعتبار کارتونیست‌ها زیر سئوال رفت و امکان تشکیل انجمن صنفی فراهم نشد. بعد از آن هنرمندان هم انگیزه لازم برای تشکیل آن را نداشتند و گمان کردند خانه کاریکاتور می‌تواند تمام هماهنگی‌های لازم را انجام دهد.
سید مسعود شجاعی طباطبایی/کارتونیست، دبیر آخرین دوسالانه کاریکاتور تهران و مدیر سابق خانه کاریکاتور ایران
شجاعی طباطبایی با بیان اینکه هنوز هم گمان می‌کنم که خانه کاریکاتور از دست نرفته است، ادامه داد: خانه کاریکاتور پایگاه استراتژیک بود. اما عده‌ای گفتند که نگاه این خانه به سبب مسابقات ضدصهیونیستی که برگزار می‌شد ایدئولوژیک است، عده‌ای هم با اشاره به رزمنده و بسیجی بودن من اعتقاد داشتند که نگاه خانه کاریکاتور نظامی است. اما کدام یک از رویداد‌های این خانه با نگاه نظامی برگزار شد؟ حتی اگر اینگونه هم باشد افتخار می‌کنیم که برای نظام کار کرده ایم.
مسئولین سازمان فرهنگی هنری پاسخگو باشند تا در لیست سیاه بین الملل قرار نگیریم
مدیرمرکز هنر‌های تجسمی حوزه هنری با انتقاد به عملکرد سازمان فرهنگی‌هنری در بلاتکلیف گذاشتن دو جشنواره کارتون با موضوع معضلات شهری و پسماند، اظهار کرد: ما با هماهنگی سازمان فرهنگی هنری فراخوان دو مسابقه بین‌المللی با محور‌های شهری را منتشر کردیم و بسیاری از هنرمندان هم اثر ارسال کردند، اما تکلیف این جشنواره‌ها مشخص نشده و هیچ یک از آقایان زندوکیلی به عنوان معاون هنری و یا آقای امرودی به عنوان رئیس سازمان، پاسخگوی این بلاتکلیفی نیستند. به سبب اینکه من دبیر جشنواره بودم باید پاسخگوی هنرمندان باشم. حتی تهدید شده ام که در لیست سیاه قرار خواهم گرفت، اما این مسئله کوچکترین اهمیتی برای دوستان سازمان ندارد و یک اتفاق بسیار تلخ است که ما دو مسابقه را اعلام کردیم، اما آن‌ها نمی‌توانند پاسخگو باشند. حتی روز‌های سه شنبه بین ساعت ۱۰ تا ۱۲ که زمان پاسخگویی عمومی است هم نمی‌توانم با مدیران سازمان ارتباط برقرار کنم.
این کارتونیست در پاسخ به اینکه آیا به نظر شما پررنگ بودن وجه سیاسی فعالیت‌های شما بر ایجاد این فاصله تاثیر گذاشته است یا خیر، اظهار کرد: بهتر است بگوییم این جریان را پررنگ کردند و فتنه سر از خانه کاریکاتور درآورد.
پاسخ شجاعی طباطبایی را داده ایم
علیرضا زندوکیلی، معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در پاسخ به ادعای شجاعی طباطبایی درباره بلاتکلیف ماندن دو جشنواره در این سازمان گفت: ایشان به صورت شفاهی با چند تن از مسئولین، که الان هم در بدنه سازمان نیستند، برای این جشنواره‌ها صحبت کرده بود، در حال حاضر هیچ تکلیفی بابت این برنامه‌ها بر گردن ما نیست و با ارائه مستندات هم به این موضوع پاسخ دادیم. از طرفی ایشان جوایز را بر حسب دلار در نظر گرفته بود که با توجه به وضعیت سازمان فرهنگی هنری برگزاری این جشنواره هیچ توجیه مالی ندارد.
علیرضا زندوکیلی/ معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
وی با اشاره به ۲ دهه حضور این هنرمند به عنوان مدیر در خانه کاریکاتور ادامه داد: او در این مدت سایت ایران کارتون را راه انداختند و علی رغم پرداخت هزینه آن توسط سازمان، امتیاز این سایت را از آن خود کردند و بعد از رفتن شان از خانه کاریکاتور این سایت هم برای سازمان از کار افتاد.
این مقام مسئول درباره برگزاری دوسالانه کاریکاتور گفت: در حال حاضر تمامی فعالیت‌ها به دلیل شرایط کرونا و وضعیت مالی بلا تکلیف هستند.
پاسخ شجاعی طباطبایی به اظهارات زند وکیلی
سید مسعود شجاعی طباطبایی، در واکنش به اظهارات علیرضا زندوکیلی، در یادداشتی مختصر که در اختیار ایران کارتون گذاشت خاطرنشان کرد: سایت ایران کارتون همیشه رویه ای مستقل داشته و توسط هنرمندان کاریکاتوریست از سال ۲۰۰۰ فعال بوده است. وی در ادامه افزوده است: هم اکنون سازمان سایت خانه کاریکاتور را چند سالی است زده است اما چون زیر پرتابل سازمان فرهنگی هنری است، اساسا کارایی لازم را ندارد. اگر سایت ایران کارتون هم زیر نظر سازمان بود تا به حال بارها تعطیل می شد چون عمر مدیران سازمان حدودا یکسال و نیم است. سایت ایران کارتون متعلق به سازمان نبوده و اگر ریالی هزینه ای داده اند بابت تبلیغات بوده است و خانه کاریکاتور در عرصه بین الملل چند سال است کاری انجام نمی دهد.
وی در پایان تصریح کرده است: برگزاری مسابقه و جوایز آن هم به تأیید رسیده بود؛ مگر می توان مسابقات بین المللی برگزار کرد و جوایز آن به ریال باشد! فقط اگر می توانند یک نمونه مثال بزنند!
